چاپ جديد از ترجمه‌ي انگليسي مولانا محمد علي لاهوري
چاپ جديد از ترجمه‌ي انگليسي مولانا محمد علي لاهوري
English Translation of the Holy Quran, with Explanatory Notes, originally by Maulana Muhammad Ali, edited, language updated and notes abridged by Zahid Aziz, Ahmadiyya Anjuman Lahore Publications, U.K., 2010. 64+854pp. ISBN: 978-1-906109-07-3.
ترجمه‌ي انگليسي قرآن کريم، همراه با نکات تفسيري و توضيحي، به قلم مولانا محمدعلي، ويرايش، روزآمدسازي زبان و تلخيص تفاسير و توضيحات از زاهد عزيز، لندن: انتشارات انجمن احمديه‌ي لاهور، 2010. 64+854ص. شابک: 9781906109073.
مولانا محمد علي، مشهور به لاهوري (1874ـ1951) از مسلمانان شبه قاره بود که با پيوستن به فرقه‌ي احمديه (قاديانه) در جواني، بخش اعظم عمر خويش را در تعلق خاطر به آراي ايشان گذراند. وي در 1974 در پنجاب متولد شد، تحصيلات ابتدايي خوبي پشت سر گذاشت، ليسانس زبان انگليسي و حقوق را در سال 1899 دريافت کرد. وي از سال 1897 به انجمن احمديه پيوست، اما بعدها با انشقاق اين انجمن، شاخه‌ي قاديان را رها کرد، به لاهور رفت و تا آخر عمر از اعضاي انجمن احمديه‌ي لاهور باقي ماند. مهم‌ترين تفاوت اعتقادي اين دو در اعتقاد به خاتميت حضرت محمد (ص) در نبوت است که اعضاي انجمن احمديه‌ي لاهور به عکس اعضاي انجمن احمديه‌ي قاديان، به خاتميت معتقدند و غلام احمد قادياني، مؤسس فرقه را پيامبر نمي‌دانند و هيچ مسلماني را تکفير نمي‌کنند. محمد علي در 1951 درگذشت.
مولانا محمدعلي از نخستين مترجمان انگليسي قرآن در ميان مسلمانان به‌شمار مي‌آيد. پيش از وي تنها سه ترجمه‌ي انگليسي قرآن از جانب مسلمانان انتشار يافته بود که چندان رواج و اشتهار نيافتند: محمّد عبدالکريم‌خان (پاتيالا، 1905م)، ميرزا حيرت دهلوي (دهلي، 1912 م) و ميرزا ابوالفضل (الله‌آباد، 1912م). از محمد علي دو ترجمه‌ي انگليسي و اردو برجاي مانده است. ترجمه‌ي انگليسي وي به سال 1917 انتشار يافت. اين ترجمه حاوي مقدمه‌اي مفصل در فضايي جدلي با مسيحيان بود و همراه با توضيحات تفسيري فراوان در ذيل آيات به چاپ رسيد. ترجمه‌ي مولانا محمد علي به دليل سطح بالاي زباني و نيز رواني‌اش مورد توجه قرار گرفت تا آنجا که برخي ترجمه‌ي پيکتال و حتي يوسف علي را کاملاً متأثر از اين برگردان انگليسي دانسته‌اند. بعدها، و از 1981، ترجمه‌اي منسوب به محمد علي حبيب (1904ـ1959) مشهور به شاکر، با رونويسي از اين اثر انتشار يافت که همواره تحت عنوان ترجمه‌اي شيعي در مجامع عمومي و علمي شهرت فراوان يافته است.
ترجمه‌ي مولانا محمد علي پيش از اين در سال‌هاي 1928، 1947 و 1951 بازچاپ شده بود. چاپ کنوني اين اثر، با کمي اصلاح زباني در متن ترجمه و به‌روز سازي برخي واژه‌هاي متن و همراه با تلخيص برخي توضيحات تفسيري به چاپ رسيده است. ويراستار، زاهد عزيز، در مقدمه‌ي خود بر چاپ کنوني، به اجمال مهم‌ترين اصلاحات زباني خود در نثر انگليسي محمد علي را برشمرده است. از مهم‌ترين اين اصلاحات، تغيير نام جلاله از God به Allah و نيز تغيير تمامي ضماير و افعال مرتبط با خداوند از حالت کهن و ارکائيک به صورت امروزي و انگليسي متداول است. مثلاً You به جاي Thou و Thee؛ Your به جاي thy و ...گفتني است شاکر در ترجمه‌ي خود، تمامي اسامي پيامبران و شخصيت‌هاي توراتي چون ابراهيم، نوح، يوسف، يعقوب، اسحاق، قارون و ... را به صورت اسلامي بازگردانده بود: Ibrahim، Nuh، Yusuf، Yaq'ub، Ishaq، Qarun. در اصل ترجمه‌ي محمدعلي اين اسامي با تلفط معهود توراتي آمده که در ميان انگليسي زبانان شناخته شده است: Abraham، Noah، Joseph، Jacob، Isaac، Korah و اکنون نيز در ويرايش جديد (2010) اين اسامي به همين صورت باقي مانده‌اند.
ترجمه‌ي حاضر مانند تمامي چاپ‌هاي پيشين بدون متن آيات قرآن انتشار يافته است. مقدمه‌ي بلند مولانا محمد علي حاوي مطالبي با اين عناوين است: شرح زندگاني حضرت محمد (ص)، معرفي قرآن کريم و اجزاي آن، پيوند قرآن با کتاب آسماني پيشين، ديدگاه اسلام درباب ساير اديان، جايگاه زن در اسلام، جامعيت قرآن و عدم تحريف آن.