پيشگفتار اندرو ريپين بر  کتاب‌شناسي مطالعات قرآني در زبان‌هاي اروپايي

پيشگفتار اندرو ريپين بر

کتاب‌شناسي مطالعات قرآني در زبان‌هاي اروپايي

Bibliography of Qurʾānic Studies in European Languages / Morteza Karimi-Nia; Foreword by Andrew Rippin, Qum: The Centre for Translation of the Holy Qurʾān, 2012. 800pp.

کتابشناسي مطالعات قرآني در زبان‌هاي اروپايي، مرتضي کريمي‌نيا، با پيشگفتاري از اندرو ريپين، قم: مؤسسه‌ي فرهنگي ترجمان وحي، 1391. 800 ص.

 

پيشگفتار

کتاب‌شناسي يعني <فهرستي از مجموعه نوشته‌هاي مرتبط با موضوعي خاص>. اين تعريف درست است؛ اما کتاب‌شناسي امري بسيار فراتر از اين هم هست. کتاب‌شناسي کمک مي‌کند تا شاخه‌اي از علوم را تعريف کنيم، تاريخ آن رشته‌ي علمي را مستند، و سرفصل‌هاي بحث، و محققان آن رشته را مشخص کنيم. از همين رو، به گونه‌اي روشن نشان مي‌دهد که حوزه‌هاي مختلف علائق علمي چگونه پديد مي‌آيند و به مرور زمان کم‌رنگ مي‌شوند. ساکتان و غايبان عرصه‌ي هر کتاب‌شناسي هم خود به صد زبان به ما مي‌گويند که کدام حوزه از تحقيقات همچنان غريب افتاده و نيازمند توجه بيشتر است.

کتاب‌شناسي حاضر از مطالعات قرآني اطلاعات زيادي درباب رشته‌ي مورد بحث، و البته، در زبان‌هاي اروپايي در اختيار ما مي‌نهد. در پيشگفتار کوتاه خود بر اين اثر، ذکر چند نکته را لازم مي‌دانم. نخست آنکه محتواي اين کتاب‌شناسي به قدري گسترده است که هيچ کس به‌تنهايي نمي‌تواند خود را در تمام مدخل‌هاي آن خبره و آگاه بداند.

 

ادامه نوشته

درباب کتابشناسي مطالعات قرآني در زبان‌هاي اروپايي

 درباب کتابشناسي مطالعات قرآني در زبان‌هاي اروپايي

 

 

 

Bibliography of Qurʾānic Studies in European Languages / Morteza Karimi-Nia; Foreword by Andrew Rippin, Qum: The Centre for Translation of the Holy Qurʾān, 2012. 800pp.

 

کتابشناسي مطالعات قرآني در زبان‌هاي اروپايي، مرتضي کريمي‌نيا، با پيشگفتاري از اندرو ريپين، قم: مؤسسه‌ي فرهنگي ترجمان وحي، 1391. 800 ص.

 

از خردادماه 1390 که مؤسسه‌ي فرهنگي ترجمان وحي يا همان مرکز ترجمه‌ي قرآن مجيد به زبان‌هاي خارجي با انتشار اين اثر موافقت کرد، تا اين لحظه قريب 20 ماه مي‌گذرد. در تمام اين مدت فرايند آماده سازي اين اثر با پيگيري مدام بنده در جريان بوده است. بخش اعظم فعاليت علمي و عملي من طي اين مدت صرف نهايي سازي انتشار اين کتاب شد که در جاي خود به جزييات آن اشاره مي‌کنم. باآنکه در اين مدت، سير توليد و انتشار کتاب با مشکلات مختلف از جمله مسائل مالي فراوان روبرو بوده است، اکنون خوشحالم که با تعجيل کتاب را به نشر نسپردم و خوشحالم که اين محصول پانزده سال تلاش علمي من با حد اقل استانداردهاي روز جهاني در زمينه‌ي نشر کتب مرجع به چاپ مي‌رسد.

در روزهاي اخير که صفحه‌بندي کتاب در فرمت اينديزاين به آخر مي‌رسيد، اندرو ريپين استاد مطالعات اسلامي در دانشگاه ويکتوريا را در جريان امر قرار دادم. وي پس از ملاحظه‌ي بخش‌هايي از کتاب و اظهار شعف و حيرت، آمادگي خود را براي نگارش پيشگفتاري بر کتاب اعلام داشت و خوشبختانه خيلي زود، دو روز بعد، نامه‌ي وي رسيد. پيشگفتار اندرو ريپين را به دو زبان انگليسي و فارسي در کتاب آورده‌ام.

اکنون که اين جملات را مي‌نويسم، به آن دسته از دوستان و علاقمنداني که طي سال‌هاي اخير به طرق مختلف از انتشار آن سراغ مي‌گرفتند، اعلام مي‌دارم اگر اتفاق پيش‌بيني نشده‌اي در ميان نيايد، تا پايان سال شمسي جاري، ان شاء الله کتاب به بازار خواهد آمد.

کتاب‌شناسي مطالعات قرآني در زبان‌هاي اروپايي (1500ـ2012)


کتاب‌شناسي مطالعات قرآني در زبان‌هاي اروپايي (1500ـ2012)

مؤسسه‌ي فرهنگي ترجمان وحي

قم، 1391

 

Bibliography of Qurʾanic Studies in European Languages (1500-2012)

 

Compiled and edited by Morteza Karimi-Nia

Qum, CTHQ, 2012

 

کتاب حاضر فهرست تفصيلي كتب و مقالات قرآني انتشار يافته به يكي از زبان‌هاي اروپايي (انگليسي، فرانسوي، آلماني، اسپانيولي، ايتاليايي، هلندي و لاتيني) را طي پنج قرن گذشته و در فاصله‌ي سال‌هاي 1500 تا 2012 ميلادي ارائه مي‌دهد.

متن کتاب حاوي 9000 مدخل قرآني و تفسيري همراه با ترجمه‌ي عناوين و نمايه‌ي تفصيلي به زبان فارسي جمعاً در 1000 صفحه منتشر خواهد شد.

به‌استثناي ترجمه‌هاي قرآن در زبان‌هاي اروپايي، در اين اثر، كتاب‌ها و مقالات مرتبط با يكي از موضوعات زير فهرست مي‌شوند: كليات و كتاب‌شناسي، علوم قرآني (با تمامي شاخه‌ها از قبيل، وحي‌شناسي، تاريخ نزول، اسباب النزول، مکي و مدني، نسخ، اعجاز، ...)، تاريخ قرآن، تفسير پژوهي، مفسران و تاريخ تفسير، مخطوطات کهن قرآني، ترجمه‌پژوهي و مترجمان قرآن، واژگان قرآن، آيه‌پژوهي، سوره‌پژوهي، اَعلام و مفاهيم قرآن، قرآن‌‌پژوهان جهان، قرآن و چالش‌هاي عصر جديد، پژوهش‌هاي موضوعي در قرآن، نقد و بررسي آثار قرآني خاورشناسان.

مقالات منتشره در اينترنت و دائره المعارف‌هاي عمومي و تخصصي در اين اثر مورد نظر نيستند، مگر آنكه پيشتر در يكي از نشريات علمي به چاپ رسيده باشند.

هيچ‌يك از مقالات به طور خاص به معرفي كتاب (review book) مربوط نمي‌شوند.

کتاب به ترتيب الفبايي نام پديدآورنده در ضبط لاتيني (از A تا Z) تنظيم يافته است.

تمامي نام‌هاي غير‌اشهَر به ضبط لاتين و اَشهَر مؤلف ارجاع مي‌شوند.

سال تولد و وفات پديدآورنده‌ي هر اثر، در حد امكان و با جستجو در منابع مختلف، افزوده شده است.

اطلاعات تفصيلي هر اثر شامل نام كامل و مشهور مؤلف، نام مترجم يا ويراستاران احتمالي، نام كامل اثر، مشخصات ناشر، محل و سال نشر، تعداد صفحات، همراه با مشخصات كامل کتاب يا نشريه‌اي كه مقاله در آن به چاپ رسيده است.

عنوان هر مقاله يا کتاب براي سهولت خواننده‌ي ايراني، به زبان فارسي ترجمه شده است.

مشخصات كتاب‌شناختي كتاب‌هايي كه چاپ‌هاي متعدد و احياناً با تجديد نظر و اضافات داشته‌اند، و همچنين مشخصات كامل مقالاتي كه گاه در زمان‌هاي مختلف در دو يا سه نشريه يا كتاب انتشار يافته‌اند، ذيل مدخل واحد ذكر مي‌شوند.

مشخصات كتاب‌شناختي كتاب‌ها و مقالاتي كه احياناً به يكي از زبان‌هاي اسلامي (عربي، فارسي، اردو، ترکي، مالايي و اندونزيايي) ترجمه يا تلخيص شده‌اند، ذيل هر مأخذ در پانويس ذكر شده است.

مشخصات كتاب‌شناختي كتاب‌ها و مقالاتي كه احياناً از يكي از زبان‌هاي اسلامي (مانند عربي، فارسي و اردو) به اين زبان‌هاي اروپايي ترجمه شده‌اند، ذيل هر مأخذ در پانويس ذكر شده است.

مهم‌ترين بخش کتاب نمايه‌هاي تفصيلي کتاب به زبان فارسي است. اين نمايه‌ها عبارتند از: نمايه‌ي اَعلام، اماكن، آيات، سوره‌ها، مفاهيم و موضوعات، اصطلاحات تفسير و علوم قرآني، كتاب‌ها و مؤلفان. با مراجعه به اين بخش كتاب، به‌سهولت مي‌توان دريافت كه درباره‌ي هر موضوع و يا مسئله‌ي قرآني، كدام مقالات يا كتاب‌ها (به چه زبان و در كجا) انتشار يافته‌اند.

محتواي اين کتاب‌شناسي طي 15 سال (از 1376 تا 1391) با پژوهش مستمر در منابع کتابخانه‌اي در مهم‌ترين کتابخانه‌هاي سراسر جهان از جمله كتابخانه‌ي ملي فرانسه (پاريس)، كتابخانه‌ي دانشگاه لايدن (هلند)، کتابخانه‌ي ملي استراليا (ملبورن)، كتابخانه‌ي ملي ايتاليا (رم)، كتابخانه‌ي ملي اسپانيا (مادريد) و كتابخانه‌ي بريتانيا (لندن)، كتابخانه‌ي دولتي آلمان (برلين)، كتابخانه‌ي دولتي آلمان (مونيخ)، مدرسه‌ي مطالعات شرقي و آفريقايي (دانشگاه لندن)، كتابخانه‌ي كنگره (واشينگتن)، كتابخانه‌ي دانشگاه مك‌گيل (مونترآل، كانادا)، كتابخانه‌ي دانشگاه برلين، كتابخانه‌ي دانشگاه مونيخ، كتابخانه‌ي دانشگاه گوته (فرانكفورت)، ... و برخي کتابخانه‌هاي داخلي از جمله بنياد دائرة المعارف اسلامي (تهران)، دانشکده‌ي الهيات دانشگاه تهران (تهران)، و کتابخانه‌ي ملي ايران (تهران) گردآوري و تنظيم شده است.

جشن نامه‌اي براي حسين مدرسي طباطيايي (2012)

 جشن نامه‌اي براي حسين مدرسي طباطيايي

 

اين کتاب اکنون منتشر شده است.

Law and Tradition in Classical Islamic Thought: Studies in Honor of Professor Hossein Modarressi, edited By Michael Cook, Najam Haider, Intisar Rabb and Asma Sayeed (Palgrave Series in Islamic Theology, Law, and History) Palgrave Macmillan, 8/21/2012. 348pp. ISBN: 978-0-230-11329-9, ISBN10: 0-230-11329-X.

اين اثر در 290 صفحه با مقالاتي از ويلفرد مادلونگ، زابينه اشميتکه، بهنام صادقي، مايکل کوک، اتان کُلبرگ، رابرت ويسنوفسکي، اسد احمد، نجم حيدر، اسماء سيّد، خالد ابوالفضل، انتصار ربّّ، و روي متحده در ديماه 1391 منتشر مي‌شود. کتاب چهار سرويراستار دارد که عبارتند از: مايکل کوک، انتصار ربّ، نجم حيدر و اسماء سيّد. فهرستي از مقالات کتاب به قرار زير است.

 

 

Introduction

PART I: ISLAMIC LAW AND ITS SOURCES
References to the Shi'a in the Qur'an: Notes on Imami Exegesis and the 'Abu Basir Tradition'; E.Kohlberg
The Stylometric Approach to the Composition and Chronology of the Qur'an; B.Sadeki
Why Incline to the Left in Prayer?Sectarianism, Dialectic, and Archaeology in Imami Shi'ism; M.Cook
Shi'i Hadith Methodology in Shi'i Usuli Legal Argumentation; T.al-Jamil
Fatima and Abu Bakr: Inheritance Law in Sectarian Polemics; D.Soufi
'Alid Women in Hadith Literature: The Legacies of Sukayna bt. Al-Husayn and Nafisa bt. Al-Hasan b. Zayd; A.Sayeed
PART II: DISCOURSES ON ISLAMIC LAW
Ijtihad and Taqlid: Practice and Concept; R.Mottahedeh
The Discourses on Husn and Qubh in Sunni and Shi'i Jurisprudence; K.A.El Fadl
Mu'awiya in Medina: A Shafi'i-Zaydi Attack on the Integrity of Medinan 'Amal; N.Haider
When Jurists Disappear: The Social Logic of Legal Maxims; I.A.Rabb
PART III: INTELLECTUAL TRADITIONS
The Place of Logic in the Curriculum of the Khayrabadi School: From Imam-i Haqq to Muntakhab al-Haqq; A.Ahmed
Two Commentaries on Najm al-Din al-Katibi's al-Risala al-Shamsiyya; S.Schmitdke
Al-Hasan b. Musa al-Nawbakhti: Shi'i Theologian or Philosopher?; W.Madelung
Conversion and Law: A Muslim-Christian Comparison; R.Bulliet

 

چاپ جديد از ترجمه‌ي انگليسي مولانا محمد علي لاهوري

 

 

چاپ جديد از ترجمه‌ي انگليسي مولانا محمد علي لاهوري

English Translation of the Holy Quran, with Explanatory Notes, originally by Maulana Muhammad Ali, edited, language updated and notes abridged by Zahid Aziz, Ahmadiyya Anjuman Lahore Publications, U.K., 2010. 64+854pp. ISBN: 978-1-906109-07-3.

ترجمه‌ي انگليسي قرآن کريم، همراه با نکات تفسيري و توضيحي، به قلم مولانا محمدعلي، ويرايش، روزآمدسازي زبان و تلخيص تفاسير و توضيحات از زاهد عزيز، لندن: انتشارات انجمن احمديه‌ي لاهور، 2010. 64+854ص. شابک: 9781906109073.

مولانا محمد علي، مشهور به لاهوري (1874ـ1951) از مسلمانان شبه قاره بود که با پيوستن به فرقه‌ي احمديه (قاديانه) در جواني، بخش اعظم عمر خويش را در تعلق خاطر به آراي ايشان گذراند. وي در 1974 در پنجاب متولد شد، تحصيلات ابتدايي خوبي پشت سر گذاشت، ليسانس زبان انگليسي و حقوق را در سال 1899 دريافت کرد. وي از سال 1897 به انجمن احمديه پيوست، اما بعدها با انشقاق اين انجمن، شاخه‌ي قاديان را رها کرد، به لاهور رفت و تا آخر عمر از اعضاي انجمن احمديه‌ي لاهور باقي ماند. مهم‌ترين تفاوت اعتقادي اين دو در اعتقاد به خاتميت حضرت محمد (ص) در نبوت است که اعضاي انجمن احمديه‌ي لاهور به عکس اعضاي انجمن احمديه‌ي قاديان، به خاتميت معتقدند و غلام احمد قادياني، مؤسس فرقه را پيامبر نمي‌دانند و هيچ مسلماني را تکفير نمي‌کنند. محمد علي در 1951 درگذشت.

Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEFAمولانا محمدعلي از نخستين مترجمان انگليسي قرآن در ميان مسلمانان به‌شمار مي‌آيد. پيش از وي تنها سه ترجمه‌ي انگليسي قرآن از جانب مسلمانان انتشار يافته بود که چندان رواج و اشتهار نيافتند: محمّد عبدالکريم‌خان (پاتيالا، 1905م)، ميرزا حيرت دهلوي (دهلي، 1912 م) و ميرزا ابوالفضل (الله‌آباد، 1912م). از محمد علي دو ترجمه‌ي انگليسي و اردو برجاي مانده است. ترجمه‌ي انگليسي وي به سال 1917 انتشار يافت. اين ترجمه حاوي مقدمه‌اي مفصل در فضايي جدلي با مسيحيان بود و همراه با توضيحات تفسيري فراوان در ذيل آيات به چاپ رسيد. ترجمه‌ي مولانا محمد علي به دليل سطح بالاي زباني و نيز رواني‌اش مورد توجه قرار گرفت تا آنجا که برخي ترجمه‌ي پيکتال و حتي يوسف علي را کاملاً متأثر از اين برگردان انگليسي دانسته‌اند. بعدها، و از 1981، ترجمه‌اي منسوب به محمد علي حبيب (1904ـ1959) مشهور به شاکر، با رونويسي از اين اثر انتشار يافت که همواره تحت عنوان ترجمه‌اي شيعي در مجامع عمومي و علمي شهرت فراوان يافته است.

ادامه نوشته

کتاب‌شناسي جهاني ترجمه‌هاي مخطوط قرآن کريم (ج 2: ترجمه‌هاي اردو)



کتاب‌شناسي جهاني ترجمه‌هاي مخطوط قرآن کريم (ج 2: ترجمه‌هاي اردو)

World Bibliography of Translations of the Holy Quran in Manuscript Form-II, Translations in Urdu, Prepared by Ahmad Khan, Foreword by Ekmeleddin İhsanoğlu, Preface by Halit Eren, İstanbul, IRCICA, 2009.

کتاب‌شناسي جهاني ترجمه‌هاي مخطوط قرآن کريم (ج 2: ترجمه‌هاي اردو)، تهيه و تدوين احمد خان، ديباچه از اکمل‌الدين احسان‌اوغلي، مقدمه از خالد إرن، استانبول: ايرسيکا، 2009.

 

<کتاب شناسي جهاني ترجمه‌هاي قرآن کريم> يکي از پروژه‌هاي بلند مدت ايرسيکا (مرکز تحقيقات اسلامي، تاريخي، فرهنگي و هنري سازمان کنفرانس اسلامي)[1] است که تاکنون دو مجلد از آن انتشار يافته بود. نخست كتاب‏شناسي جهاني ترجمه‏هاي قرآن كريم: ترجمه‏هاي چاپي سال‏هاي 1515ـ1980[2] بود که به همت عصمت بينارق و خالد إرن و با ويرايش اکمل‌الدين احسان‌اغلي در سال 1986 انتشار يافت.[3] در ادامه قرار بر اين بود که ترجمه‌هاي مخطوط قرآن و نيز ترجمه‌هاي شفاهي قرآن فهرست نگاري شوند. نخستين مجلد از کتاب‌شناسي ترجمه‌هاي مخطوط قرآن در سال 2000 با عنوانِ كتاب‏شناسي جهاني ترجمه‏هاي مخطوط قرآن كريم: ج 1: به‏جز ترجمه‏هاي تركي، فارسي و اردو[4] به همت مصطفي نجات سفرجي‌اوغلي انتشار يافت که تمامي زبان‌ها به‌جز فارسي، اردو و ترکي را دربر مي‌گرفت.[5] ترجمه‌هاي مخطوط در اين سه زبان به دليل گستردگي و اهميت‌شان در مجلداتي جداگانه فهرست خواهند شد. اکنون جلد دوم کتاب‌شناسي ترجمه‌هاي مخطوط که تنها به زبان اردو مي‌پردازد از سوي موسسه‌ي ايرسيکا در استانبول انتشار يافته است.

کتاب‌شناسي جهاني ترجمه‌هاي مخطوط قرآن کريم ج 2 (زبان اردو) را دکتر احمد خان تهيه کرده است. وي که پيشتر کتاب‌شناسي مفصلي از ترجمه‌هاي اردو را به زبان اردو در پاکستان انتشار داده بود،[6] از نسخه‌شناسان پاکستاني به شمار مي‌رود و اکنون مدير <مرکز محافظت مخطوطات عربي> در اسلام‌آباد پاکستان[7] است. وي در راه انجام اين پروژه، تنها به فهرست‌هاي کتاب‌خانه‌ها اکتفا نکرده، بلکه تک تک نسخه‌هاي ترجمه‌هاي قرآن در زبان اردو را شخصاً بررسي و فهرست‌نگاري کرده است.. احمد خان مقدمه‌اي مفصل بر کتاب حاضر نوشته است و در آن به تفصيل، تاريخچه و  سير تحول ترجمه‌هاي اردو از قرآن کريم را تشريح کرده است.


[1]- Research Centre for Islamic History, Art and Culture (IRCICA).

[2]- Ekmeleddin İhsanoğlu (ed.), World bibliography of Translations of the Meaning of the Holy Qur’ān: Printed Translations 1515-1980. Istanbul: Research Centre for Islamic History, Art and Culture, 1986. 913pp.

[3]ـ اين اثر به فارسي نيز ترجمه شده است: عصمت بينارق‌ و خالد اِرن، كتابشناسي جهاني ترجمه‏ها و تفسيرهاي قرآن مجيد به شصت و پنج زبان 1515ـ1980، ترجمه و نگارش محمد آصف فكرت، چاپ اول، مشهد: بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي، 1373، 359ص.

[4]- World Bibliography of Translations of the Holy Qur’ān in Manuscript Form. I: (Turkish, Persian and Urdu Translations Excluded). Compiled by Mustafa Nejat Sefercioġlu, Istanbul: Research Centre for Islamic History, Art and Culture, 2000. liv+209pp.

[5]ـ معرفي به فارسي: محمدكاظم رحمتي، <تأملي بر كتابشناسي جهاني نسخه‏هاي خطي ترجمه‏هاي قرآن مجيد>، آينه پژوهش، سال دوازدهم، ش 5 و 6، شماره‌ي پياپي 71ـ72، آذرـ اسفند 1380، ص 111ـ116.

[6]ـ احمدخان، قرآن كريم كي اردو تراجم (کتابيات)، نظر ثاني سيد عبدالقدوس هاشمي، اسلام‌آباد: مقتدره قومي زبان 1987. 296ص.

Ahmad Khan, Qur'an-e Karim ke Urdu tarajim, (Urdu Translations of the Noble Our’an), edited by Sayyid ‘Abd al-Quddus Hashimi, Islamabad: Muqtadirah Oawmi Zaban, 1987. 296pp.

[7]- Director of the Centre for the Protection of Arabic Manuscripts, Islamabad, Pakistan.

کتاب‌شناسي ‍ترجمه‌هاي معاني قرآن مجيد به انگليسي (عبدالرحيم قدوائي)



کتاب‌شناسي ترجمه‌هاي معاني قرآن مجيد به انگليسي

Abdur Raheem Kidwai, Bibliography of the Translations of the Meanings of the Glorious Quran into English: 1641–2002: A Critical Study. Al-Madinah al-Munawwarah: King Fahd Quran Printing Complex, 2007. xxix+474pp. ISBN: 9960–9669–1–7.

عبدالرحيم قدوائي، کتاب‌شناسي ترجمه‌هاي معاني قرآن مجيد به انگليسي: 1641ـ2002: بررسي انتقادي، مدينه: مجمع ملک فهد لطباعة القرآن، 2007. xxix+474ص. شابک: 9960966917.[1]


اين کتاب مروري است بر تمام ترجمه‌هاي کامل قرآن به زبان انگليسي در فاصله‌ي سالهاي 1641 تا 2002 ميلادي که بازه‌اي قريب به 350 سال را دربر مي‌گيرد. کتاب حاضر مي‌کوشد با مرور تفصيلي تمام اين ترجمه‌ها، فهرستي از نقاط قوت و ضعف آنها را نيز به دست دهد. قدوائي در مقدمه‌ي خود بر کتاب جديدش، سيري مفصل در تاريخ ترجمه‌هاي انگليسي از قرآن کريم انجام مي‌دهد.

 عبدالرحيم قدوائي استاد مطالعات زبان انگليسي در دانشگاه اسلامي عليگره هندوستان است که سالها علاوه بر تدريس زبان انگليسي در سطوح مختلف، با موضوع ترجمه‌هاي انگليسي قرآن آشنايي داشته و معرفي‌هاي اجمالي و تفصيلي فراواني بر بسياري از اين آثار نوشته است. برخي از مقالات وي در اين باره به زبان فارسي نيز ترجمه شده است.[2] وي همچنين تعداد فراواني نقد و معرفي کوتاه بر اغلب ترجمه‌ها و تفاسير انگليسي از قرآن نگاشته است که عمدتاً در مجله‌ي مرور کتاب جهان اسلام (Muslim World Book Review) انتشار يافته‌اند.

47 ترجمه‌ي کامل انگليسي در مجموع کتاب معرفي و مورد نقد و بررسي قرار مي‌گيرد. مولف درباب هر ترجمه به چند موضوع اشاره مي‌کند. نخست) ابتدا وي زندگي‌نامه‌ي کاملي از مترجم همراه با شرحي درباب آثار و تعلقات علمي آن مترجم مي‌آورد. در برخي موارد اين اطلاعات کتاب‌شناختي و زندگي‌نامه‌اي ضعيف و کم‌اطلاع است. دوم) شرحي درباب چاپ و انتشار هر ترجمه، دفعات چاپ، مکان چاپ‌ها، تيراژ اثر و مانند آن. اين آمار تااندازه‌اي ميزان اهميت و تأثير گذاري هر يک از ترجمه‌هاي انگليسي را نشان مي‌دهد. مثلا با مراجعه به آمار قدوائي (ص 160) درمي‌يابيم ترجمه‌ي شيرعلي (چاپ اول، 1947) تنها در سال 1982، سيزده بار و در تيراژي حدود 160000 در کشورهاي پاکستان، غنا و هنگ‌کنگ انتشار و توزيع يافته است. اطلاعات ريزتري درباره‌ي عناوين مختلف هريک از ترجمه‌ها ذکر مي‌شود. حتي مشخصات و شماره‌ي ثبت کتاب در معروف‌ترين کتاب‌خانه‌هاي جهان نيز ارائه مي‌شود. في‌المثل ذيل يوسف علي مشخصات 8 عنوان مختلف از ترجمه‌ي وي آمده است؛ يعني اين ترجمه با يا بدون متن قرآن، با يا بدون توضيحات تفسيري و مانند آن با 8 عنوان مختلف تاکنون منتشر شده است. سوم) اکنون نوبت محتوا و وجوه مختلف ترجمه است. در اين قسمت قدوائي به شرح مفصلي از ويژگي‌هاي هر يک از ترجمه‌هاي انگليسي قرآن مي‌پردازد؛ به ويژه مي کوشد از لابلاي ترجمه‌هاي غيرمسلمانان يا خاورشناسان، اهداف و اغراض ايشان از مواجهه به اسلام و قرآن را استخراج کند. در همين بخش وي به ارزش‌گذاري ترجمه‌هاي مسلمانان نيز مي‌پردازد. في‌المثل نشان مي‌دهد عبدالماجد دريابادي (1892ـ1977) برخلاف يوسف علي (1872ـ1953) و محمد اسد (1900ـ1992) رويداد معجزه را به‌معناي استعاري ترجمه و تفسير نمي‌کند (ص 157). قدوائي با قادياني‌ها (مترجمان وابسته به فرقه‌ي احمديه) بسيار آشناست؛ لذا توصيفات دقيق و فراواني درباب فعاليت‌هاي تبليغي ايشان و انتشار ترجمه‌هايشان در سراسر جهان مي‌آورد. بيان گرايش‌هاي علم‌گرايانه‌ي برخي مترجمان مسلمان در همين بخش آمده است. چهارم) پيشفرض‌هاي مترجمان. در اين قسمت مؤلف به بيان انواع پيش‌فرض‌هاي مترجمان، مختلف خواه مسلمان يا غيرمسلمان در انجام ترجمه‌ي قرآن به زبان انگليسي مي‌پردازد. اهل حديث، بريلويان، نومسلمانان، علم‌گرايان، خاورشناسان از جمله گروه‌هايي‌اند که مؤلف با نشان دادن حذف‌ها، تصحيف‌ها، تغيير در معاني واژه‌ها مي‌کوشد نشان دهد هر يک از اين مترجمان چگونه مقصود مورد نظر خود را بر قرآن تحميل کرده‌اند. پنجم) در بخش پنجم، قدوائي فهرستي از نقد و معرفي‌هاي انتشار يافته راجع به هر يک از ترجمه‌هاي قران را فهرست مي‌کند.

چند ضميمه‌ي مفيد درباب کتاب‌شناسي‌هاي مختلف ترجمه‌هاي انگليسي قرآن در صفحات 455 تا 461 آمده است که بر غناي کتاب مي‌افزايد. گفتني است ترتيب کتاب بر اساس نظم الفبايي نام مترجمان چيده شده است. بي آنکه هيچ اشاره‌اي در آغاز هر مدخل به حيات و وفات وي شود. اين امر اندکي غريب است؛ چه خواننده انتظار دارد با تاريخچه‌اي مرتب از ترجمه‌ي قرآن بر اساس تقويم تاريخي آشنا شود.


[1]ـ بخشي از توضيحات اين معرفي بر اساس مقاله‌ي ضياءالدين فَلَحي در مجله‌ي مطالعات اسلامي، سال 48، ش 2 (2009) ص 277ـ280 نوشته شده است.

[2]ـ سه نمونه از ترجمه‌ي فارسي آثار وي از اين قرار است: 1) ا. ر. قدوائي، <نگاهي به قرآنِ مفسَّر آربري>، ترجمه‌ي عليرضا انوشيرواني، با توضيحاتي از شاهرخ محمدبيگي، وقف، ميراث جاويدان، سال ششم، شماره‌ي 23ـ24، ص 6ـ16. 2) ا. ر. قدوائي، <كتاب‏شناسي گزيده ترجمه‏هاي انگليسي قرآن كريم>، ترجمه‌ي علي حقي، مترجم، سال سوم، شماره 10، تابستان 1372، ص 205ـ212. 3) اي. آر. كيدوي [کذا]، <ترجمه ترجمه‏ناشدني: بررسي ترجمه‏هاي انگليسي قرآن>، ترجمه‌ي زهرا آقامحمد شيرازي، بينات، سال نهم، ش 4، شماره‌ي پياپي 36، زمستان 1381، ص 44ـ53.

چند مجله‌ي جديد لاتین درحوزه‌ي مطالعات اسلامي

 

چند مجله‌ي جديد لاتين درحوزه‌ي مطالعات اسلامي

چهار عنوان مجله‌ي جديد لاتين در زمينه‌ي مطالعات اسلامي را معرفي مي‌کنم که طي يکي دوسال اخير، انتشارشان آغاز شده است:

 

1)      Mathal/Mashal: Journal of Islamic and Judaic Multidisciplinary Studies

مَثَل: مجله‌ي مطالعات اسلامي يهودي

دانشگاه آيوا (The University of Iowa )

آدرس: http://ir.uiowa.edu/mathal/

 

2)      Bustan: The Middle East Book Review

بوستان: مجله نقد و بررسي کتاب در حوزه‌ي خاورميانه

انتشارات بريل

آدرس: http://www.brill.nl/bustan-middle-east-book-review?quicktabs_brill_editions_tabs=2#quicktabs-brill_editions_tabs

http://www.ingentaconnect.com/content/brill/mebr

 

3)      Journal of Islamic Manuscripts

مجله‌ي مخطوطات اسلامي

انشتارات بريل

آدرس: http://www.ingentaconnect.com/content/brill/jim

http://www.brill.nl/journal-islamic-manuscripts

 

4)      Studia Islamica

مطالعات اسلامي (ستاديا اسلاميکا، فرانسه)

اين مجله‌اي بسيار معتبر و البته قديمي است که از سالها پيش در فرانسه منتشر مي‌شد. 105 شماره از آن تا سال 2007 منتشر شده است. سري جديد آن با تحريريه و سردبيري جديد از سال 2011 ميلادي مجدداً انتشار يافته است.

ناشر: مزونوو و لاروس

آدرس: http://www.studiaislamica.com/numero1.php